واکاوی تکفیر ابنسینا از سوی غزالی در مسئله علم خداوند به جزئیات
author
Abstract:
غزالی، از تأثیرگذارترین متکلمان مسلمان، در کتاب تهافت الفلاسفه در مسئله سیزدهم به پریشانگویی فیلسوفان و تناقضات آنها در مسئله «علم خداوند به جزئیات» میپردازد. انگشت اتهام او صریحاً متوجه شخص ابنسینا در خصوص تلقی او از چگونگی علم خداوند به جزئیات است که به گمان غزالی این نوع تلقی عملاً انکار علم خداوند بوده و موجب کفر است. در این مقاله میکوشیم ضمن تبیین دیدگاه امام محمد غزالی و ابنسینا در این مسئله خاص، آن دیدگاهها را مقابل هم قرار داده و نشان دهیم که منشأ این اتهام صرفاً یک سوء فهم بوده است، آن هم از ناحیه کسی که مدعی است دغدغه دینیاش او را به این موضعگیری واداشته است. غزالی گمان میکرد که مشائیان و به طور مشخص ابنسینا، از ترس راه یافتن تغییر به ذات خداوندی، علم خدا به جزئیات را انکار کردهاند و این در حالی است که مشائیان خود "قدیم متغیر" را دارای فرضی عقلی میدانستند. پس بهتر آن بود که ایشان با مبنای خودشان علم خداوند به جزئیات را میپذیرفتند و نگران تغییر هم نمیبودند. امّا غزالی توجه نکرده است که خدا از نظر مشائیان نمیتواند همان قدیم متغیر باشد و بنابراین، این نتیجه در پایان این نوشته به دست آمده که انگیزه مشائیان و خصوصاً شخص ابنسینا در تبیین و تفسیر چگونگی علم خداوند به جزئیات مقدستر از آن بوده که نسبت کفر به ایشان روا باشد.
similar resources
علم خداوند به جزئیات در کلام شیعه و آثار آن
علم یکی از صفات ذاتی خداوند می باشد و اعتقاد به آن از مسلمات دین اسلام محسوب می شود و در آیات و روایات این صفت به طور فراوان مورد توجه قرار گرفته است.یکی از مباحث مهم در علم خداوند ،علم او به جزئیات می باشد .اعتقاد و باور به صفت علم خداوند آثار فراوانی دارد از جمله اینکه موجب می شود انسان نسبت به برخی کارها و حرکات قبیح که از چشم دیگران پنهان است و در خلوت انجام می دهد پرهیز نماید حتی اعتقاد قل...
15 صفحه اولبررسی و نقد سیدجلال الدین آشتیانی به ایرادهای غزالی در باب علم خدا به جزئیات
مسئله علم خدا به امورجزئی، یکی از سه مسئلهای است که ابو حامد غزالی به زعم اینکه فلاسفه آن را انکار می کنند،در صدد تکفیرآنها بر آمده است. این مسئله به نحوعام -با صرف نظر از اینکه خدارا عالم به امور کلی ویا امور جزئی بدانیم- نزد متکلمان وحکمای اسلامی از اهمیت بسزائی بر خوردار است به طوری که بنا به گفتۀ آشتیانیموضوعات مهمی از جمله: معاد،نبوّت وولایت متکی و مبتنی بر این مسئله اند. بنابراین ورود به ...
full textعلم خداوند به جزئیات از دیدگاه حکمت متعالیه و بررسی آن در آیات و روایات
یکی از مسائل مهمی که در بحث خداشناسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است مسأله علم خداوند به جزئیات عالم هستی (مادیات) قبل از آفرینش و در مقام ذات و همینطور بعد از خلقت و در مقام فعل می باشد. در این پژوهش به بررسی علم خداوند به جزئیات از دیدگاه حکمت متعالیه و آیات و روایات پرداخته شده است.در ابتدا،مبادی تصوری و تصدیقی مسأله علم مانند ماهیت و اقسام علم بیان شد و معلوم گردید که ماهیت و حقیقت علم از ...
15 صفحه اولعلم خداوند
چگونگی علم خداوند به مخلوقات باتوجه به بساطت ذات او‘مسأله ای است که از دیرباز مورد بحث فلاسفه اسلامی بوده است . حکمای مشاء قایل به علم حصولی فعلی خداوند به اشیاء و حکمای اشراقی معتقد به علم حضوری باری تعالی به اشیاء بوده اند و در اینکه این علم ‘ اجمالی است یا تفصیلی و اگر تفصیلی است چگونه با بساطت ذات حق سازگار است نیز آرایی مطرح بوده است . از جمله مسائلی که در حکمت متعالیه ملاصدرا به خوبی حل ...
full textMy Resources
Journal title
volume 13 issue 52
pages 93- 131
publication date 2012-06-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023